Terapia neurorozwojowa niemowląt i dzieci ( met.Vojty, NDT Bobath)

Rehabilitacja dziecięca

Rehabilitacja dziecięca to – najprościej mówiąc – proces leczniczy, którego celem jest poprawa jakości życia dziecka na wielu płaszczyznach. Opiera się na systematycznym wykonywaniu profesjonalnych zabiegów i ćwiczeń, zgodnych z przyjętą metodą rehabilitacyjną oraz orientacją naukową.

Rehabilitacja dziecięca, bez względu na metodę, ma przede wszystkim na celu powrót dziecka do sprawności psychicznej i/lub fizycznej na tyle, na ile jest to w danym przypadku możliwe. Zazwyczaj polega to na kompensowaniu utraconych funkcji lub odtwarzaniu ich. Niekiedy celem rehabilitacji jest wspomaganie rozwoju czynności, które z jakichś powodów się nie wykształciły.

Korzyści płynące z zastosowania
rehabilitacji dziecięcej

Korzyści płynące z rehabilitacji dziecięcej w dużej mierze zależą od indywidualnego przypadku dziecka i doświadczanych przez niego trudności. Warto jednak wskazać, jakie możliwości niesie ze sobą proces rehabilitacji, a tym samym, jakie zalety ma ten rodzaj postępowania leczniczego.

Rehabilitacja dziecięca przede wszystkim poprawia koordynację, kontrolę ruchową i mobilność dziecka. Dzięki niej możliwe jest wyrównanie napięcia mięśniowego, które odpowiada za każdy nasz ruch. Ponadto, co już wspomniano, w procesie rehabilitacji dziecko może odzyskać utracone, np. w wyniku złamania, funkcje. Rehabilitacja sprzyja zwiększaniu wydajności mięśniowej i oddechowej. Bierze również udział w korekcji wad postawy – dziś, niestety, spotykanych u co drugiego dziecka.

Równie ważną, a niekiedy pomijaną, zaletą jest fakt, że rehabilitacja dziecięca poprawia zdolności socjalne dziecka. Dzięki niej mały pacjent nabywa umiejętności potrzebne mu w codziennych interakcjach społecznych. Oznacza to, że oprócz oczywistych korzyści, związanych z funkcjonowaniem fizycznym dziecka, postępowanie rehabilitacyjne może przyczynić się również do jego lepszej współpracy z otoczeniem i poprawić jego stan psychiczny.

Skala oceny behawioralnej noworodków,
czyli Brazelton

Skala Brazeltona jest neuro-behawioralnym, interaktywnym badaniem przeznaczonym dla dzieci od urodzenia do 8 tygodnia życia. Dzięki niej możemy poznać kompetencje i umiejętności, jakie nabyło dziecko, jak prezentuje się jego autoregulacja, układ autonomiczny czy motoryczny.

Skala Brazeltona dostarcza informacji o mocnych stronach dziecka oraz jego potencjalnych deficytach. Z badania możemy m.in. wnioskować o sposobie, w jaki mały pacjent radzi sobie z wyzwaniami dnia codziennego oraz jakie wykorzystuje do tego strategie.

Warto jednak dodać, że Skala Brazeltona nie jest narzędziem diagnostycznym, pozwalającym postawić diagnozę neurologiczną. Może być jednak bardzo pomocna przy próbie zrozumienia dziecka i jego potrzeb. Może również skłonić do sięgnięcia po poradę specjalisty w obszarze zauważonych u dziecka deficytów czy trudności.

Metody
rehabilitacji dziecięcej

Istnieje wiele metod rehabilitacji dziecięcej. Przesłanką w wyborze jednej z nich jest najczęściej specyfika trudności, jakich doświadcza dziecko. Od tego bowiem zależy, jakie postępowanie rehabilitacyjne będzie najbardziej efektywne i najlepiej dostosowane do potrzeb małego pacjenta. W związku z tym przedstawimy Państwu dwie metody rehabilitacji dziecięcej:

 

1. Metoda NDT-Bobath Baby  

Metoda rehabilitacji NDT-Bobath jest stosowana zazwyczaj u dorosłych. Natomiast jej odmiana – NDT-Bobath Baby – została stworzona głównie z myślą o noworodkach, niemowlakach i dzieciach. Jest rekomendowana przy chorobach związanych z układem nerwowym lub po urazach mózgowo-czaszkowych. Korzystają z niej dzieci z niektórymi zespołami genetycznymi lub te, które mają trudności z odpowiednim napięciem mięśniowym lub asymetrią ciała.

Rehabilitacja metodą NDT-Bobath Baby kieruje się kilkoma głównymi zasadami. Choć sam program przebiegu rehabilitacji jest dobierany w sposób bardzo indywidualny i dopasowany do potrzeb małego pacjenta, rehabilitant opiera swoje działania na kilku założeniach, mianowicie:

• Stara się w sposób naturalny wyzwolić prawidłowe odruchy dziecka, jednocześnie hamując reakcje nieprawidłowe.
• Pracuje z napięciem mięśniowym dziecka poprzez podwyższanie napięcia obniżonego oraz obniżanie podwyższonego.
• Dokłada wszelkich starań, aby utrwalić prawidłowe ruchy dziecka – włączając w ten proces również opiekunów.

Warto dodać, że sesja rehabilitacji metodą NDT-Bobath Baby nie kończy się wraz z zamknięciem za sobą drzwi Centrum Terapii Dziecka. Proces leczniczy trwa przez cały czas, również podczas codziennej opieki nad dzieckiem (kąpiel, zabawa, zabiegi pielęgnacyjne). Dzięki temu rozwój małego pacjenta jest wspierany kompleksowo i nieustannie.

 

2. Metoda Castillo Moralesa

Koncepcja Castillo Moralesa składa się z neuromotorycznej terapii rozwojowej, regulacyjnej terapii ustno-twarzowej oraz stosowaniu specjalnych płytek podniebiennych.
Stosuje się ją u dzieci z hipotonią mięśniową, ale również u wcześniaków, u noworodków, które mają problem z połykaniem i ssaniem, u dzieci, które nadmiernie się ślinią lub mają trudności w mowie.

Koncepcję Castillo Moralesa wykorzystuje się również po to, by usprawnić życie osób z dysfagią lub pomóc osobom z porażeniem nerwu twarzowego. Metoda Castillo Moralesa rekomendowana jest dla dzieci z porażeniem mózgowym, opóźnionym rozwojem sensomotorycznym oraz u pacjentów po urazach czaszkowo-mózgowych.

Rehabilitacja ma za zadanie m.in. regulować napięcie mięśniowe, rozwijać kompetencje komunikacyjne (zarówno komunikacji werbalnej, jak i niewerbalnej dziecka), udoskonalać funkcje takie jak: ssanie, kontrola ślinienia, mimika, artykulacja, połykanie czy żucie. W procesie rehabilitacji można uzyskać u dziecka poprawę w zakresie słyszenia, widzenia, czucia oraz wspomóc rozwój sensomotoryczny.

Metoda Castillo Moralesa łączy oddziaływania fizjoterapeutyczne i logopedyczne. Do technik terapeutycznych należą m.in. głaskanie, dotykanie, pociąganie, wibracja lub ucisk.

 

3. Metoda Vojty

Rehabilitacja dziecięca metodą Vojty to sposób usprawniania ruchowego, zalecanego najczęściej dzieciom, które nie ukończyły jeszcze pierwszego roku życia, a u których stwierdzono mózgowe porażenie dziecięce, wady postawy, uszkodzenie centralnego układu nerwowego, niedowłady czy Zespół Downa. Rehabilitacja metodą Vojty przeznaczona jest również dla wcześniaków, które przejawiają problemy o podłożu neurologicznym.

Rehabilitacja metodą Vojty polega na stymulacji określonych miejsc na ciele dziecka i obserwowaniu jego odruchów. Według założeń tego rodzaju rehabilitacji, dzięki takim działaniom możemy wywołać zewnętrzny wzorzec ruchowy u dziecka, a tym samym wpłynąć na jego prawidłowy rozwój. Metoda Vojty opiera się bowiem na zasadzie odruchowej lokomocji. Wypracowane w procesie rehabilitacji odruchy i wzorce motoryczne są później uwalniane bez świadomości dziecka. Innymi słowy, uciskanie ściśle określonych miejsc na ciele dziecka wywołuje w nim odruchy takie same, jak u dziecka prawidłowo się rozwijającego. Dzięki wielu powtórzeniom i systematycznej pracy fizjoterapeuty z dzieckiem eliminuje się odruchy i wzorce patologiczne, które zastępowane są przez te prawidłowe.

Terapia Vojty jest dla dziecka całkowicie bezbolesna. Wykonują ją fizjoterapeuci po specjalistycznym przeszkoleniu i tylko z odpowiednimi kwalifikacjami. Im wcześniej zostanie podjęta rehabilitacja, tym lepszych efektów możemy się spodziewać. Wszystko to dlatego, że wcześnie podjęta interwencja uniemożliwia utrwalenie patologicznych wzorców ruchowych, a co się z tym wiąże, pogłębianie zaburzeń ruchowych.

 

Integracja sensoryczna a rehabilitacja dziecięca

Integracja sensoryczna jest procesem, w którym mózg dziecka organizuje sygnały pochodzące z jego ciała i ze środowiska (jak czuję własne ciało, co czuję w dotyku) oraz wysyła odpowiednią reakcję na te bodźce, czyli np. dane zachowanie.

Zaburzenia integracji sensorycznej pojawiają się w momencie, kiedy mózg nie jest w stanie prawidłowo przetworzyć docierających do niego bodźców zmysłowych. Objawia się to m.in. właśnie w zachowaniu dziecka, któremu ciężko jest się skupić, może być nadmiernie ruchliwe. Często dziecko ma problem z koordynacją ruchową lub nie radzi sobie z zaplanowanymi działaniami, może bywać wybuchowe i impulsywne.

Odpowiedzią na takie trudności dziecka jest terapia integracji sensorycznej, której zadaniem jest przede wszystkim systematyczne wspieranie rozwoju układu nerwowego. Odbywa się to w sposób dostosowany do wieku i potrzeb małego pacjenta, z reguły w formie zabawy.

W celu dobrania najlepszej metody rehabilitacji Państwa dziecka zapraszamy na konsultację specjalistyczną do Centrum Terapii Dziecka SENSIS w Rzeszowie, ul. Hanasiewicza 10.

Kontakt

Zespół terapeutów Terapia neurorozwojowa niemowląt i dzieci ( met.Vojty, NDT Bobath)

Renata Świątek
Renata Świątek
Ewelina Marcinek
Ewelina Marcinek
WordPress Lightbox